TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesinin (TOBB ETÜ) çalışmalarıyla Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı geliştirildi ve faaliyete geçti. “QuanT” (Quantum Computer of TOBB ETÜ) adını taşıyan Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarının veri güvenliğinden yapay zekaya, savunma sanayisinden simülasyonlara kadar birçok alanda katkı sağlaması ve Türkiye’nin bilgi işlem teknolojilerindeki uluslararası rekabet gücünü artırması bekleniyor. İşte detaylar…
İŞTE TÜRKİYE’NİN İLK KUANTUM BİLGİSAYARI QUANT’IN ÖZELLİKLERİ
AA’nın haberine göre, Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı, sürekli geliştirmeye açık bir altyapıyla tasarlandı. Bu, sadece teknolojik bağımsızlık açısından değil, aynı zamanda Türkiye’nin kuantum teknolojileri ekosistemine liderlik etme vizyonu açısından da kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
ULUSLARARASI REKABET GÜCÜ ARTACAK
Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarlardan farklı olarak işlemleri “bit” yerine “kuantum bitleri” (kubit) ile gerçekleştiriyor. Bir kubitin aynı anda birden fazla durumu temsil edebilme özelliği, hesaplama gücünü milyonlarca kat artırarak karmaşık problemleri çözmesiyle dikkati çekiyor.
İŞTE QUANT’IN KULLANIM ALANLARI! KRİPTOGRAFİ, YAPAY ZEKA, SAVUNMA SANAYİSİ…
Kuantum bilgisayarların potansiyel kullanım alanları ise oldukça geniş. Bunlar arasında, kriptografi (daha güvenli veri şifreleme sistemleri), yapay zeka (karmaşık algoritmaların hızla işlenmesi), savunma sanayisi (stratejik teknolojilerin geliştirilmesi), iklim modelleme ve simülasyonlar (küresel ısınma ve doğal afet analizleri), ileri malzeme bilimi (yeni nesil malzemelerin keşfi ve analizi) yer alıyor.
(Fotoğraf temsilidir)
KUANTUM TEKNOLOJİSİ GENÇLER VE GİRİŞİMCİLER İÇİN DE BÜYÜK FIRSAT
Kuantum teknolojisi, gençlere ve girişimcilere de yeni fırsatlar sunacak. TOBB ETÜ, kuantum bilgisayarıyla genç araştırmacıları bu alanda eğitim almaya teşvik etmeyi amaçlıyor. Ayrıca, TOBB ETÜ bünyesinde faaliyete geçecek “Kuantum Ekosistemi” ile girişimcilerin kuantum teknolojilerinde yerli donanım ve bileşen geliştirmelerine destek verilerek, bu alanda küresel ölçekte rekabet avantajı sağlanması hedefleniyor.
CUMHURBAŞKANI YARDIMCISI CEVDET YILMAZ:”TEKNOLOJİ DÜNYASINDA BİR DEVRİM OLARAK NİTELENDİRİLMEKTEDİR”
TOBB ETÜ Teknoloji Merkezi’nde “Türkiye’nin Kuantum Çağı Başlıyor: Türkiye’nin İlk Kuantum Bilgisayarı Tanıtım Töreni” programında konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, TOBB ETÜ Teknoloji Merkezi’nde ülkeye kazandırılan 5 kubit kuantum bilgisayar QuanT ile Türkiye’nin kuantum bilgisayar teknolojisine sahip az sayıda ülke arasına girdiğine dikkati çekerek, bunun kuantum teknolojisi ekosisteminin gelişimine de katkı sağlayacağını ve bu ekosistemi güçlendirerek geleceğe taşıyacaklarını kaydetti.
“UNESCO tarafından ilan edilen 2025 Uluslararası Kuantum Bilimi ve Teknolojisi Yılı’na büyük bir inanç ve güçlü bir kararlılıkla hazırlanıyoruz” diyen Yılmaz, bu dönemde uluslararası işbirliği fırsatlarının artacağına ve Türkiye’nin bilimsel liderliğinin güçleneceğine inandığını anlattı.
Yılmaz, gelecekte daha güçlü AR-GE merkezleriyle yola devam edeceklerine, kamu-özel işbirliğini de güçlendireceklerine işaret ederek, sözlerine şöyle devam etti:
“Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarların işlem gücünü kat kat aşarak karmaşık problemleri çözme kapasitesiyle teknoloji dünyasında bir devrim olarak nitelendirilmektedir. Kuantum devriminin insanlığın teknolojiye bakışını kökten değiştireceğini ve önümüzdeki yıllarda bilim ve endüstri dünyasını derinden şekillendireceğini birçok çevre öngörüyor. Kuantum bilgisayarlar stratejik alanların yanı sıra sağlık, finans, sensör teknolojileri ve ileri malzeme geliştirme gibi sektörlerde de oyun değiştirecek özelliğe sahip. Bu sebeple her ülke kendi yerli kuantum teknolojileri yol haritasını oluşturmaya başlamış, aşama kaydeden ülkeler bu teknolojide tekeli elinde tutmak amacıyla kritik bileşenlere ticari kısıt uygulamaya yönelmişlerdir.”
“KÜRESEL ÖLÇEKTE FARK YARATMAMIZI SAĞLAYACAKTIR”
Türkiye’nin bu konuda 2020 yılında kendi yol haritasını şekillendirdiğini ve bu planı adım adım hayata geçirdiğini anlatan Yılmaz, süperiletken teknolojilerinin kritik öneme sahip olduğunu, süperiletken çiplerin gelecek dönemin temel gündem maddelerinden biri olacağını bildirdi.
Yılmaz, kuantum bilgisayarlar dünyasının gençler için yeni nesil teknolojilerin öncüsü olma fırsatı sunduğunu dile getirerek, şunları kaydetti:
“Sizlerin bu alanda yer alması ülkemizin bilimsel geleceğine katkıda bulunmakla kalmayacak aynı zamanda küresel ölçekte fark yaratmamızı sağlayacaktır. QuanT sizlerin kuantum teknolojisi hakkında uygulamalı bilgi edinme ve bu alanda ilk adımlarınızı atma fırsatı imkanı sunacaktır. Sizler bugünün üniversite öğrencileri olarak yarının bilim insanları girişimcileri ve liderlerisiniz. Büyük başarıların büyük hayallerle öz güvenle başladığını hiç unutmamamız gerekiyor. Birtakım çevreler karamsar bir hava oluşturmaya çalışıyor olabilirler. Özellikle beyin göçünü tahrik etmek için gençlerimizi dış ülkelere yönlendirme çabası içinde olanlar olabilir. Ancak şunun altını özellikle çizmek istiyorum. Gençler, nitelikli insan gücümüz bizim en büyük sermayemizdir. Ne finansal güç ne yer altı, yer üstü kaynakları, madenler… Bugünün dünyasında fark oluşturacak en büyük gücümüz sizlersiniz, genç beyinlerimizdir. İnsanımızı, ülkemizin geleceği için ülkemizin, milletimizin güçlü bir şekilde yarınlara yürümesi için her türlü imkanla buluşturmak da bizim temel görevimizdir.”
“YÜKSEK KAPASİTELİ KUANTUM BİLGİSAYARIMIZI DA YAPACAĞIMIZA GÖNÜLDEN İNANIYORUM”
Kuantum bilgisayarların sürekli geliştirilmeye devam edileceğini aktaran Yılmaz, bu cihazların moleküler simülasyonlardan yapay zekaya, optimizasyondan kriptografiye kadar pek çok alanda klasik bilgisayarların çözmekte zorlandığı karmaşık problemleri çözme kapasitesine sahip olacağını, bu sayede bilim, sağlık, finans ve güvenlik gibi kritik sektörlerde yenilikler sunarak Türkiye’ye küresel rekabette stratejik bir avantaj kazandıracağını ifade etti.
Yılmaz, konuşmasının sonunda “Savunma Sanayi Başkanlığımızın desteğiyle ASELSAN, TOBB ETÜ tarafından kurulacak olan ve diğer üniversitelerimizin de katkısıyla süperiletken çip üretimeviyle ilerleyen zamanlarda yüksek kapasiteli kuantum bilgisayarımızı da yapacağımıza gönülden inanıyorum.” dedi.
TOBB BAŞKANI HİSARCIKLIOĞLU: “BUGÜN BURADA TARİH YAZACAK BİR GELİŞMEYE HEP BİRLİKTE TANIKLIK EDİYORUZ”
İHA’nın haberine göre, TOBB ETÜ’de düzenlenen Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı tanıtım törenine katılan ve burada bir konuşma yapan TOBB Başkanı Mustafa Rifat Hisarcıklıoğlu, “Cevdet Yılmaz’ın Kalkınma Bakanlığı döneminde destek verdiği dünyanın en büyük su türbin test ve tasarım merkezi TOBB ETÜ Hidro burada, milli otomobil TOGG’un Teknoloji Merkezi burada, en önemlisi kuantum bilgisayar burada faaliyete geçti. Bugün burada tarih yazacak bir gelişmeye hep birlikte tanıklık ediyoruz. Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı QuanT’ın açılışı için bir aradayız. Bu başarı, sadece TOBB ve TOBB ETÜ’nün değil, aynı zamanda ülkemizin teknolojik dönüşümünde bir kilometre taşıdır. QuanT, yani ‘Quantum Computer of TOBB ETÜ’, Türkiye’nin teknoloji vizyonunu ileriye taşıyan bir semboldür” ifadelerini kullandı.”
“BU TEKNOLOJİYE SAHİP OLAN AZ SAYIDAKİ ÜLKEDEN BİRİ OLMANIN HAKLI GURURUNU YAŞIYORUZ”
Açılışla Türkiye’nin kuantum bilgisayar geliştiren dünyadaki sayılı ülkeler arasına katıldığına dikkat çeken Hisarcıklıoğlu, “Şu an dünyada kuantum bilgisayar teknolojisine sahip yalnızca 15 ülke bulunmaktadır. Ve biz bu teknolojiye sahip olan az sayıdaki ülkeden biri olmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Kuantum bilgisayarlar, hesaplama gücünü klasik bilgisayarların ötesine taşıyan, geleceği şekillendiren bir teknolojidir. Süper bilgisayarlarda bile on yıllar süren işlemleri dakikalar içinde çözme potansiyeline sahiptir. Bu teknoloji, kriptografi, yapay zeka, ilaç geliştirme, enerji optimizasyonu ve iklim modelleme gibi alanlarda çığır açacak çözümler sunuyor. QuanT’ın sağladığı işlem gücü, savunma sanayiinden finansal teknolojiye, mobiliteden siber güvenliğe kadar pek çok stratejik alanda ülkemizin küresel rekabet gücünü artıracaktır. Aynı zamanda QuanT’ın sahip olduğu altyapı, yerli algoritmaların geliştirilmesi ve Türkiye’nin bu alanda liderlik konumuna erişmesi için kritik bir adım olacaktır” diye konuştu.
QuanT ve Türkiye’nin kuantum ekosisteminin yalnızca bir bilgisayar değil, Türkiye’nin teknolojide bağımsızlığını güçlendirme kararlılığının bir ifadesi olduğunu belirten Hisarcıkoğlu, “QuanT, genç araştırmacılarımız, girişimcilerimiz ve akademisyenlerimiz için bir ilham kaynağıdır. Teknoloji üretiminin sadece büyük ülkelerin tekelinde olmadığını, Türkiye’nin de bu yarışta güçlü bir oyuncu olduğunu dünyaya göstermektedir. Türkiye’nin geleceğini şekillendirmekte ve yarının da yeni kazanımlarını müjdelemektedir. 2025 Uluslararası Kuantum Bilimi ve Teknolojisi Yılı’na büyük bir umutla giriyoruz. TOBB ve TOBB ETÜ olarak üniversite-sanayi iş birliğinin en güzel örneklerinden birine imza atmaktan büyük bir gurur duyuyoruz. Bu noktada kuantum teknolojilerinin geliştirilmesi için ilk günden bu yana bizlere her zaman destek olan Savunma Sanayii Başkanlığı’na, TÜBİTAK’a ve ASELSAN’a çok teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.
“KUANTUM TEKNOLOJİLERİNİ YALNIZCA BİR BİLİM DALI OLARAK DEĞİL, EKONOMİMİZİ BÜYÜTEN BİR GÜÇ OLARAK DA GÖRÜYORUZ“
Kuantum teknolojilerini yalnızca bir bilim dalı olarak değil, ekonomiyi büyüten bir güç olarak da gördüklerini vurgulayan Hisarcıklıoğlu, “Girişimcileri ve KOBİ’lerimiz için bu teknoloji yeni ufuklar açacaktır. TOBB’un 2 milyon üyesi, bu ekosistemin bir parçası olmaya hazırdır. Bugün buradan gençlerimize bir çağrıda bulunmak istiyorum: Gelin, bu büyük teknoloji devriminin bir parçası olun. TOBB ETÜ’de oluşturulan kuantum ekosistemine katılarak, Türkiye’nin bilimsel geleceğine yön verin. Girişimcilerimizi, start-uplarımızı ve teknoloji geliştiren tüm paydaşlarımızı bu ekosistemde birlikte çalışmaya davet ediyorum. Şimdiki hedefimiz Savunma Sanayii Başkanlığımızın kıymetli destekleri ile ASELSAN ve TOBB ETÜ tarafından kurulacak süperiletken çip üretimevidir. Bu adım, daha yüksek kapasiteli kuantum bilgisayarların geliştirilmesinin kapısını aralayacaktır” dedi.
Elde edilen başarının bir son değil, bir başlangıç olduğunu vurgulayan Hisarcıklıoğlu, “QuanT, Türkiye’nin teknoloji bağımsızlığını güçlendiren ve ‘Yapamazsınız’ diyenlere verilmiş en güçlü cevaptır. Bugün burada yalnızca bir bilgisayarın değil, bir vizyonun, bir inancın, bir geleceğin açılışını yapıyoruz. Ben huzurlarınızda QuanT’ın hayata geçmesinde büyük emekleri olan TOBB ETÜ Rektörümüz Yusuf Sarınay’a, Ali Bozbey ve Mehmet Ünlü hocalarımıza ve araştırma ekiplerine çok teşekkür ediyorum. Hepsiyle ayrı ayrı iftihar ediyorum. Türkiye’nin kuantum çağına hoş geldiniz. Gelin, hep birlikte geleceği şekillendiren bir Türkiye’yi inşa edelim” dedi.
SOSYAL MEDYADAN “BU İSMİ BİR YERE NOT EDİN… ” DİYEREK PAYLAŞTI
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı QuanT’ı ilgili resmi X hesabından da bir paylaşımda bulundu. Hisarcıklıoğlu, söz konusu paylaşımında şu ifadeleri kullandı:
“QuanT…
Bu ismi bir yere not edin…
Bugün hep birlikte ülkemiz için tarihi bir ana tanıklık ediyoruz!
Emeğin, inancın, azmin, alın ve akıl terinin sonucunun alındığı gün.
Ülkemizin ilk kuantum bilgisayarı: QuanT
(Quantum Computer of TOBB ETÜ)
TOBB ETÜ Teknoloji Merkezi’nde ülkemize kazandırdığımız QuanT’ın tanıtımını Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet Yılmaz ile birlikte gerçekleştirdik.
Ülkemize ve milletimize hayırlı olsun.
Bu başarı, sadece TOBB ve TOBB ETÜ’nün değil, Türkiye’nin teknolojik başarısıdır.
Şu an dünyada kuantum bilgisayar teknolojisine sahip olan az sayıdaki ülkeden biri olmanın haklı gururunu yaşıyoruz.
Kuantum bilgisayarlar, hesaplama gücünü klasik bilgisayarların ötesine taşıyan, geleceği şekillendiren bir teknolojidir.
Süper bilgisayarlarda bile on yıllar süren işlemleri dakikalar içinde çözme potansiyeline sahiptir.
Bu teknoloji, kriptografi, yapay zeka, ilaç geliştirme, enerji optimizasyonu ve iklim modelleme gibi alanlarda çığır açacak çözümler sunuyor.
QuanT’ın sağladığı işlem gücü, savunma sanayiinden finansal teknolojiye, mobiliteden siber güvenliğe kadar pek çok stratejik alanda ülkemizin küresel rekabet gücünü artıracak.
2025 Uluslararası Kuantum Bilimi ve Teknolojisi Yılı’na büyük bir umutla giriyoruz.
TOBB ve TOBB ETÜ olarak, üniversite-sanayi iş birliğinin en güzel örneklerinden birine imza atmaktan gurur duyuyoruz.
QuanT’ın hayata geçmesinde büyük emekleri olan TOBB ETÜ Rektörümüz Prof. Dr. Yusuf Sarınay’a, Prof. Dr. Ali Bozbey ve Prof. Dr. Mehmet Ünlü hocalarımıza ve araştırma ekiplerine çok teşekkür ediyorum.”
QuanT…
Bu ismi bir yere not edin…
Bugün hep birlikte ülkemiz için tarihi bir ana tanıklık ediyoruz! 🇹🇷
Emeğin, inancın, azmin, alın ve akıl terinin sonucunun alındığı gün.
Ülkemizin ilk kuantum bilgisayarı: QuanT
(Quantum Computer of TOBB ETÜ) 🧿
TOBB ETÜ Teknoloji… pic.twitter.com/rcvMHp5HAi
— Rifat Hisarcıklıoğlu (@RHisarciklioglu) November 21, 2024
